İskoç Erkekleri Neden Kilt (Etek) Giyer?
Kilt, ülkeleri ve tarihleri ile gurur duyan İskoçlar için kültürlerinin önemli bir parçası.
Atalarıyla aynı kıyafeti giymenin önemli olduğunu düşündükleri için ulusal bayramlarda ve geleneksel dans gösterilerinde kilt giymeye devam ediyorlar. Kilt’e etek demek İskoçlar için büyük saygsızlık çünkü “Kilt is called kilt, because a lot of people got killed, when they called it skirt” demişler. Yani, "kilt kilttir, ona etek diyen birçok insan öldürülmüştür."
Peki bu kültür nasıl oluşmuş?
Eski zamanlarda İskoç erkekleri, dizlerinin altına kadar gelen bir çeşit uzun gömlek ve uzun çoraplar giyip omuzlarına da yün battaniye atıyorlardı. Bu kıyafet tarlada çalışmak için oldukça rahattı ama 1730’larda fabrikada çalışmaya başlamalarıyla birlikte bu kıyafetlerle artık rahat edemez oldular ve fabrika sahibi de battaniyeyi etekle değiştirdi; böylece ilk kilt ortaya çıkmış oldu.
1770’lerin sonlarında, İngiliz ordusundaki İskoçlar milliyetçilik duygusuyla kilt giymeye başladılar, İngiliz askerlerinden farklı görünmek istiyorlardı. 1800’lerde, savaştaki kahramanlıkları dilden dile dolaşmaya başlayınca ülkedeki diğer erkekler de bu askerler gibi kilt giyip dolaşmaya başladılar.
Kiltlerin tartan denen ekose benzeri özel bir desenleri var. Tüm kiltlerin modeli aslında aynı ama renkleri farklı farklı. Zengin İskoç ailelerinin kendilerine özel renkleri vardı. Mavi ve mor renk ise sadece kraliyet ailesine ait. Kumaşta renk çoğunluğu bu kıyafeti taşıyan kişinin maddi durumunu da belirliyordu. Mesela tek renkli kıyafetse hizmetçi, çok renkliyse sahip.
Kiltin altına bir şey giyiyorlar mı diye merak ediyorsanız bir rivayete göre; Kraliçe Viktorya kilt kıyafetli bir askeri geçit zamanı bir İskoç askere sormuş: “Kiltin altında hiçbir şeyin olmadığı doğru mu?” İskoçyalı şöyle demiş: “Yüce majesteleri, emin olun ki orada her şey var”
Gerçekten kilt’i etek diye adlandırmak yanlış bir tutumdur, çünkü bu sadece bele sarılı, arkada toplanmış, önden düz ve kemerlerle bağlanmış bir kumaş parçasıdır. Bu kıyafeti genellikle ona özel çantayla “Sporran” giyerler. Bu çanta, kilt kıyafetini ani rüzgardan korur. Aşağı kısmı özel iğne ile bağlanıyor (kilt pin). Sebebi etek kısmının birleşmesi değil, kıyafetin ağırlaşmasıdır.
Her İskoçya Kabilesi’nin kendine has tartan’ı bulunuyor.
Tartan, "ekose" tabir edilen desenin orijinal ismidir. İskoçya'da her klan belirli renk kombinasyonlarından oluşmuş tartan'lar tarafından simgelenir.
Gerçek İskoçya kitlinde önemli olan detaylardır. Adete göre kilt yün ve özel ekoseli tartan isimli kumaştan üretiliyor. Her İskoçya kabilesinin kendine has tartan’ı vardır. Bu sahibinin gücünü ve statüsünü göstermekte.
36 yıl tartan kumaş yasaklandı!
İngiltere’de Yakobit ayaklanmasından sonra İngiliz hükümeti tartan kumaşından olan tüm kıyafetleri yasakladı. Yasak tam 36 sene sürdü. Kilt Britanya ordusunda, başka Britanya adı altında yaşayan bazı ülke ordularındaki gibi şu ana kadar askeri geçitlerde kullanılan bir kıyafettir. En son kilt, 1940 dövüşlerinde kullanılmıştır. Bu sebepten dolayı Naziler Queens Own Cameron Highlanders Britanya piyade alayına “cehennem kadınları” adını vermişlerdi.
Yorumlar
Yorum Gönder